Samenwerken als sleutel tot gedragen duurzaamheidsagenda van HMC

Weblogbericht | 17-02-2025 | Hans den Boer

Verduurzaming energievoorziening krijgt stap voor stap vorm

HMC, ontstaan uit een fusie van het Westeinde Ziekenhuis, Antoniushove en Bronovo-Nebo, is met meer dan 40.000 Spoedeisende hulpvragen, ruim 26.000 klinische opnames en 193.000 eerste polikliniek consulten verantwoordelijk voor een groot deel van de patiëntenzorg in de Haagse regio. Behalve in Den Haag en Leidschendam-Voorburg is HMC ook actief in een gezondheidscentrum in Wassenaar.

De gebouwen waarin zorg wordt verleend zijn deels verouderd, zoals op de locatie Westeinde waar het oudste gebouw stamt uit 1938 en het hoofdgebouw uit 1979. Marcel: “Mede doordat het ziekenhuis in bedrijf zal blijven en het zorgproces door moet blijven draaien zal de verduurzaming van onze energievoorziening hier stapsgewijs vorm moeten krijgen. Natuurlijk zullen we ook de schil van dit gebouw moeten aanpakken en natuurlijk kijken we ook naar de bronnen waarmee deze vestiging en de andere locaties in energieopwekking kunnen voorzien.

In 2023 hebben we bijvoorbeeld de stadsverwarmingsvoorziening vernieuwd en daardoor tijdelijk onze gascentrale cv-ketels weer opgestookt. Dat bleek in financiële opzicht ook nog eens goedkoper. Dat gas kopen we samen met andere ziekenhuizen in. We moeten nu eenmaal steeds de afweging maken of we de beschikbare financiële middelen inzetten voor patiëntenzorg of voor het verduurzamen van onze verwarming. Er gaat immers miljoenen euro per jaar om in onze energievoorziening. Nu fungeert onze nieuwe gasgestookte centrale weer als back-up-voorziening.

Op het gebied van koeling en stoomproductie – nodig voor bijvoorbeeld het bevochtigen van de operatiekamers en het steriliseren van instrumenten – hebben we al stappen gezet. Als resultaat is het energieverbruik op de locatie Westeinde in 2024 gedaald. Ook op de locatie Antoniushove maken we vorderingen, zoals met het omzetten van de warm tapwaterverwarming van gas naar elektrisch. En op locatie Bronovo is het energieverbruik flink gedaald. Alle drie de locaties hebben in 2024 minder energieverbruik laten zien dan verwacht. De verwarmingsvraag was in 2024 6,6% lager dan in 2023 omdat met name de maand maart en het tweede kwartaal warm was. Daarnaast was de zomer juist niet zo warm waardoor het elektriciteitsverbruik van de koelmachines beperkt bleef.”

Alle drie de locaties hebben in 2024 minder energieverbruik laten zien dan verwacht.

Verduurzamen vereist een integrale aanpak

De duurzaamheidagenda van HMC rust op vier pijlers; klimaat, circulariteit, gezondheid en samenwerking als overbruggend thema, waarbij de eerste twee in de ogen van Marcel de grootste potentie hebben om flinke stappen te maken bij de energietransitie van de instelling. Klimaat heeft de meeste focus op de energietransitie. Marcel: “Maar vergeet niet het belang van de andere pijlers, omdat verduurzamen een integrale aanpak is. Samenwerking zie ik als belangrijk om de eerste twee pijlers tot een succes te maken. We zien op de afdelingen tal van mooie duurzaamheidsinitiatieven. Die tellen niet alleen op, maar zorgen ook voor draagvlak voor de stappen die we als HMC moeten zetten op weg naar CO2-neutraal in 2050. Stappen die merkbaar zullen zijn voor medewerkers, patiënten en bezoekers. Uiteindelijk dragen deze bij aan het toekomstbestendig maken en waarborgen van de kwaliteit van onze zorg. Maar het vernieuwen van installaties of uitvoeren van grotere verbouwingen heeft nu eenmaal altijd impact op een ziekenhuis dat in bedrijf moet blijven.

Ons bouwprogramma geeft richting aan de verduurzaming van onze energievoorziening. Afdelingsinitiatieven helpen ons om de strategische duurzaamheidsagenda samen te brengen tot een bottom up-beweging. We verwachten hiermee het energievraagstuk van financieel vraagstuk naar een gedragen duurzaamheidsagenda te brengen.”

In Adviesraad aanhaken bij aanpak netcongestie

Hoewel het tempo waarin HMC wil bijdragen aan een CO2-neutrale bedrijfsvoering wat afwijkt van de doelstellingen die EnergieRijk Den Haag zich heeft gesteld, neemt HMC van harte deel aan de Adviesraad. Marcel: “In de Adviesraad delen we actuele ontwikkelingen zoals netcongestie. Een uitdaging waarmee wij als ziekenhuisinstelling mogelijk ook te maken gaan krijgen. We zouden graag op onze parkeerplaatsen laadpalen plaatsen, maar we zitten aan ons plafond van leveringen door de netbeheerder. Initiatieven zoals de Stadsbatterij of de gesprekken die ERDH initieert om netcongestie in de agglomeratie Den Haag aan te pakken dragen hopelijk bij aan oplossingen die ons in staat stellen om bijvoorbeeld wel die laadpalen te kunnen plaatsen. En wij haken graag aan bij lokale initiatieven waarmee wij de energievoorziening van HMC versneld kunnen verduurzamen.

Flinke stappen op onze locaties

Marcel ziet uit naar een duurzaam energieverbruik voor HMC. Marcel: “Als ik over 10-20 jaar mijn ogen open verwacht ik dat duurzaamheid stevig in ons ziekenhuis is geagendeerd, dat er zichtbare verbeteringen op energiegebruik zijn bereikt en dat we flinke stappen hebben gezet om onze locaties met duurzame energiebronnen te verwarmen, te koelen of van stoom en luchtbevochtiging te voorzien.”

De ERDH-Adviesraad bestaat vertegenwoordigers van: 

• Unie van Waterschappen

• SER

• Raad voor de Rechspraak

• Nationale Politie

• Strukton

• Koninklijk Huis

• Invesis

• Facilicom

• BNG Bank

• Haaglanden Medisch Centrum (aspirant lid)

• Haagse Hogeschool (aspirant lid)

• Hogeschool InHolland (aspirant lid).